اثرات کشندگی و دورکنندگی برخی ترکیبات بر پایه اسانس های گیاهی روی کنه تارتن دولکه ای

کنه تارتن دولکه ای، .tetranychus urticae koch یکی از رایج ترین و خطرناک ترین آفات محصولات کشاورزی با پراکنش جهانی می باشد. استفاده مکرر از سموم شیمیایی توسعه مقاومت به آفت کش ها، اثرات نامطلوب بر موجودات غیر هدف و آلودگی های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال های اخیر اسانس های گیاهی، به علت کم خطر بودن برای انسان و پستانداران، تجزیه سریع و خطرات به مراتب کمتر زیست محیطی، توجه خاصی را به عنوان عوامل جایگزین آفت کش های شیمیایی به خود جلب کرده اند. در این پژوهش اثر کشندگی و دورکنندگی شش ترکیب فرموله شده بر پایه اسانس های گیاهی شامل a: ماده حامل، b: عصاره ی زیتون تلخ 5%، c: زیتون تلخ 5% + نعناع فلفلی 2% + پونه 2% + دارچین 2% ، d: زیتون تلخ 5% + نعناع فلفلی 2% + پونه 2% + رزماری 2%، e: زیتون تلخ 5% + نعناع فلفلی 2%+ پونه 2% + اکالیپتوس 5% و f: زیتون تلخ 5% + نعناع فلفلی 2% + رزماری 2% + اکالیپتوس 5% بررسی شد. آزمایشات زیست سنجی با روش غوطه ور سازی برگ های حاوی کنه بالغ ماده t. urticae داخل محلول ترکیبات فوق بررسی شد. نتایج نشان داد که از میان تیمارهای مورد بررسی، ترکیب فرموله شده e بیشترین میزان کشندگی و کمترین مقدار lc50 (971/4 میکرو لیتر بر میلی لیتر) را طی 24 ساعت پس از تیمار روی مرحله بالغ کنه تارتن دولکه ای داشته و اختلاف معنی داری پس از 24 ساعت با سایر فرمولاسیون ها به جز فرمولاسیون های c و d داشته است. آزمایشات دورکنندگی نیز به روش زیست سنجی برج های دوقلو در دزهای 971/4، 998/5، 786/6، 732/8 و 2/25 میکرولیتر بر میلی لیتر ترکیبات فرموله شده مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب e بیشترین درصد دورکنندگی را در بالاترین دز 2/25 (88/78%) و پایین ترین دز 971/4 میکرولیتر بر میلی لیتر (2/48%) به خود اختصاص داده است. طبق نتایج این پژوهش ترکیب اسانس های نعناع فلفلی، پونه و اکالیپتوس همراه با عصاره زیتون تلخ دارای کشندگی تماسی و دورکنندگی مطلوبی روی کنه تارتن می باشد که می تواند به عنوان مقدمه ای برای استفاده اسانس ها به عنوان آفت کش های سبز در کشورمان مورد توجه قرار گیرد.